ΡΩΤΑΤΕ - ΑΠΑΝΤΑΜΕ: Ποια διατροφή βοηθάει αν έχω ρευματοειδή αρθρίτιδα;

Καθώς η ρευματοειδής αρθρίτιδα είναι αυτοάνοση ασθένεια, η διατροφή έχει τεράστια επιρροή στην εξέλιξη ή την αντιμετώπισή της. 

 
Οι άνθρωποι με ρευματοειδή αρθρίτιδα (ΡΑ) πασχίζουν να βρουν τρόπους να ελαφρύνουν τα συμπτώματα με τροφές ή διαιτητικά συμπληρώματα.
Τη στιγμή που οι ερευνητές δεν έχουν ανακαλύψει κάποιο φάρμακο που να στοχεύει απόλυτα τη θεραπεία της ΡΑ, πολλές μελέτες δείχνουν ότι υπάρχει μια συσχέτιση μεταξύ συγκεκριμένων τροφίμων και φλεγμονής που χαρακτηρίζει τη συγκεκριμένη αυτοάνοση ασθένεια.

Καλό θα είναι οι ασθενείς με ρευματοειδή αρθρίτιδα να ακολουθούν ένα διατροφικό πλάνο στα πρότυπα της μεσογειακής διατροφής, δηλαδή να καταναλώνουν πολλά φρούτα, λαχανικά, προϊόντα ολικής άλεσης, υγιεινά λιπαρά (π.χ. ελαιόλαδο και ξηρούς καρπούς), όσπρια και ψάρι.

Όλες οι παραπάνω διατροφικές ομάδες παρέχουν θρεπτικά συστατικά που συμβάλλουν στον έλεγχο της φλεγμονής στο σώμα. Τα φρούτα, τα λαχανικά και τα προϊόντα ολικής άλεσης είναι πλούσια σε φυτικές ίνες, ενώ το ψάρι περιέχει Ω-3 λιπαρά οξέα. Τα φρούτα και τα λαχανικά με πολύ έντονο χρώμα, όπως τα μούρα, τα καρότα, οι τομάτες, οι γλυκοπατάτες, τα πορτοκάλια και το μπρόκολο, είναι αυτά με τη μεγαλύτερη περιεκτικότητα σε αντιοξειδωτικές ουσίες, ενώ τα ψάρια με τα περισσότερα Ω-3 λιπαρά οξέα είναι ο σολομός, η ρέγκα, οι σαρδέλες και οι αντζούγιες.

Θα πρέπει επίσης να προτιμάται η κατανάλωση ελαιόλαδου έναντι άλλων ελαίων ή βουτύρου.
Όσον αφορά τη γλουτένη, δεν έχει αποδειχθεί ότι η κατανάλωση της συγκεκριμένης πρωτεΐνης επιδεινώνει τα συμπτώματα της ρευματοειδούς αρθρίτιδας. Τη γλουτένη πρέπει να αποφεύγουν μόνο όσοι έχουν διαπιστωμένη ευαισθησία ή δυσανεξία στο συγκεκριμένο θρεπτικό συστατικό.

Οι ασθενείς με ρευματοειδή αρθρίτιδα (ΡΑ) είναι καλό να ακολουθούν μια υγιεινή, ισορροπημένη διατροφή, η οποία θα του εξασφαλίσει ένα φυσιολογικό σωματικό βάρος. Ταυτόχρονα, είναι σημαντικό να αποφευχθούν οι εξαντλητικές δίαιτες, οι οποίες αποκλείουν βασικές ομάδες τροφίμων και στερούνται θρεπτικών συστατικών. Κατά συνέπεια, η διατροφή των ατόμων με ρευματοειδή αρθρίτιδα έχει τα ακόλουθα χαρακτηριστικά:

• Κατανάλωση ποικιλίας τροφών
• Αυξημένη φυσική δραστηριότητα
• Προτίμηση προϊόντων ολικής άλεσης, λαχανικών και φρούτων
• Αποφυγή τροφίμων πλούσιων σε λιπαρά, κορεσμένα λιπαρά, χοληστερόλη και σάκχαρα
• Μέτρια κατανάλωση αλκοολούχων ποτών. 

Καλό θα ήταν πάντα οι ασθενείς να τρέφονται με «φυσικό φαγητό». Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να αποφεύγουν τα επεξεργασμένα τρόφιμα τα οποία συχνά έχουν μεγάλη περιεκτικότητα σε συντηρητικά, πολλά σάκχαρα και κορεσμένα λιπαρά. Συμπερασματικά, όσο γίνεται περισσότερος έλεγχος της κατανάλωσης τροφίμων, τόσο πιο πολλά θα είναι και τα οφέλη για την αρθρίτιδα αλλά και τη συνολική υγεία.

Γενικά, καλό είναι να βασίζετε τη διατροφή σας στο ψάρι, τα πουλερικά, το άπαχο κόκκινο κρέας, τα γαλακτοκομικά προϊόντα με χαμηλά λιπαρά, τα σιτηρά ολικής άλεσης ή υψηλής περιεκτικότητας σε φυτικές ίνες, τα φρέσκα φρούτα, τα λαχανικά, και τα όσπρια και να καταναλώνετε μόνο περιστασιακά λιπαρά, τηγανητά ή ζαχαρώδη προϊόντα.

Αρκετές μελέτες δείχνουν ότι, ενώ είναι πιθανόν να υπάρξουν εξάρσεις λόγω της τροφής, μόνο ένα μικρό ποσοστό ασθενών επηρεάζεται. Συνήθεις ένοχοι θεωρούνται τα τρόφιμα από την οικογένεια των σολανιδών (πατάτα, τομάτα, μελιτζάνα) και διάφορες πιπεριές και μπαχαρικά που προέρχονται από την πιπεριά (πάπρικα ή καγιέν), αλλά και άλλα φαγητά. 

Διαβάστε επίσης:

Ζεστό μπάνιο: Τα οφέλη του για τον μεταβολισμό και την υγεία

Σύμφωνα με αυτές τις μελέτες, οι ακόλουθες τροφές θα πρέπει να αποφεύγονται από όσους πάσχουν από ρευματοειδή αρθρίτιδα:

• Ντομάτες, πατάτες, γλυκές πιπεριές και πιπεριές τσίλι, μελιτζάνες, πιπέρι καγιέν
• Σιτάρι
• Κιτροειδή (ειδικά πορτοκάλια και γκρέιπφρουτ
• Καλαμπόκι
• Προσθετικά τροφών
• Καρυκεύματα
• Ραφιναρισμένα, επεξεργασμένα τρόφιμα
• Κορεσμένα λιπαρά
• Υπερβολικό αλάτι
• Αλκοόλ 

Αποφύγετε τις τροφές που έχουν πολύ οξαλικό οξύ, καθώς μελέτες δείχνουν ότι αυτό ίσως αυξάνει τον πόνο και τη φλεγμονή των αρθρώσεων. Το οξαλικό οξύ βρίσκεται σχεδόν σε όλες τις φυτικές τροφές, οπότε είναι πρακτικά αδύνατο να το εξαφανίσετε εντελώς από τη διατροφή σας, ωστόσο μπορείτε να αποφύγετε τις πλούσιες πηγές του, όπως το ραβέντι, τα κράνμπερις, τα δαμάσκηνα, τα παντζάρια, το κακάο, το τσάι και το σπανάκι.

Συνιστώνται τα παρακάτω:

• Μπρόκολο, ανανάς, παπάγια, μανιτάρια shitake, μπλούμπερις, φρέσκια ρίζα τζίντζερ, κουρκουμάς, πράσινο τσάι
• Φρέσκα πράσινα λαχανικά για να βοηθήσουν την αλκαλοποίηση του σώματος
• Τρώτε ένα μήλο την ημέρα
• Προτιμήστε βιολογικές τροφές όσο το δυνατό περισσότερο
• Ξεκινήστε κάθε γεύμα με πρωτεΐνη, για να μειώσετε την απόκριση ινσουλίνης
• Πίνετε άφθονο νερό (κατά προτίμηση φιλτραρισμένο). Συνιστώνται 35ml για κάθε κιλό σωματικού βάρους. 

Ποια τρόφιμα συνθέτουν τη «μεσογειακή διατροφή»; Κάνουν καλό στην αρθρίτιδα;

Η μεσογειακή διατροφή περιλαμβάνει ψάρια και λευκό κρέας, πολλά φρέσκα λαχανικά και φρούτα, όσπρια, ελαιόλαδο, λιγότερα γαλακτοκομικά και μέτρια κατανάλωση αλκοόλ. Όσοι πάσχουν από αρθρίτιδα μπορούν να ωφεληθούν από τα ωμέγα-3 λιπαρά οξέα στα ψάρια, από τα «καλά» ακόρεστα λιπαρά στο ελαιόλαδο και από τις πολλές αντιοξειδωτικές βιταμίνες στα φρέσκα φρούτα και λαχανικά.

Τα ωμέγα-3 λιπαρά οξέα βοηθούν πραγματικά στην ανακούφιση από τον πόνο που προκαλεί η αρθρίτιδα; Ορισμένα ωμέγα-3 λιπαρά οξέα «μακράς αλυσίδας» (EPA και DHA) μπορούν να μειώσουν τον πόνο και τη φλεγμονή της ρευματοειδούς αρθρίτιδας. Θα πρέπει να τρώτε τουλάχιστον 6-7 μερίδες λιπαρού ψαριού την εβδομάδα για να πάρετε την επιθυμητή ποσότητα, που παρέχεται πιο εύκολα με συμπληρώματα που περιέχουν ω-3. Τα στοιχεία δείχνουν ότι τα ωμέγα-3 λιπαρά οξέα από ιχθυέλαια μπορούν να βοηθήσουν στα συμπτώματα της ρευματοειδούς αρθρίτιδας, αλλά δεν υπάρχουν επιστημονικά στοιχεία που να αποδεικνύουν ότι βοηθάνε και στην ανακούφιση από τα συμπτώματα της οστεοαρθρίτιδας.

Αποφεύγω ορισμένα τρόφιμα εδώ και έξι μήνες και δεν είμαι σίγουρος ότι βοηθάει. Πώς μπορώ να δω εάν αυτή η πρακτική έχει αποτέλεσμα;

Εάν δεν είστε σίγουρος πως η αποφυγή ορισμένων τροφίμων έχει αποτέλεσμα, δοκιμάστε να τα προσθέσετε ξανά στη διατροφή σας ένα προς ένα – ας πούμε ένα κάθε εβδομάδα. Κρατάτε ημερολόγιο των διαφορετικών τροφίμων που καταναλώνετε κάθε μέρα και σημειώστε οποιοδήποτε σύμπτωμα νιώθετε. Έτσι, θα είστε σε θέση να πείτε εάν κάποια από τα τρόφιμα σας κάνουν να νιώθετε χειρότερα. Εάν είναι έτσι, τότε συνεχίστε να τα αποφεύγετε.

Εν κατακλείδι, εξακολουθεί να είναι μια μεγάλη συζήτηση σχετικά με το αν τα τρόφιμα βελτιώνουν ή διαιωνίζουν την αρθρίτιδα, ή έχουν οποιαδήποτε επίδραση σε αυτήν συνολικά. Είναι γνωστό ότι σε ορισμένες περιπτώσεις, τα διαθέσιμα –μέχρι στιγμής- στοιχεία τα οποία έχουν ερμηνευθεί έδειξαν ότι μπορεί να υπάρχει μια συσχέτιση μεταξύ των τροφίμων και πόνου στις αρθρώσεις σε ασθενείς με ρευματοειδή αρθρίτιδα. Οι ασθενείς ενθαρρύνονται να ζητήσουν ένα θεραπευτικό πρόγραμμα διατροφής με έναν εξειδικευμένο διαιτολόγο-διατροφολόγο, να ακολουθήσουν τις συστάσεις και να προσθέσουν στη διατροφή τους πολυβιταμινούχα σκευάσματα και συμπληρώματα ανόργανων συστατικών, τα οποία περιέχουν το 100% της συνιστώμενης ημερήσιας πρόσληψης.

ΗΜΕΡΕΣ / ΓΕΥΜΑΤΑ	ΔΕΥΤΕΡΑ	ΤΡΙΤΗ	ΤΕΤΑΡΤΗ	ΠΕΜΠΤΗ	ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ	ΣΑΒΒΑΤΟ	ΚΥΡΙΑΚΗ
ΠΡΩΙΝΟ	1 φέτα ψωμί πολύσπορο 1κ.γ. μέλι ή μαρμελάδα & 1κ.γ. μαλακή μαργαρίνη 1 ποτήρι γάλα 1.5% λιπαρά Καφές ελληνικός Ή στιγμιαίος	4κ.σ.δημητριακά ολικής αλέσεως 1 ποτήρι γάλα 1.5% λιπαρά Καφές ελληνικός Ή στιγμιαίος	1 ρυζογκόφρετα 1κ.γ. μαρμελάδα με φρουκτόζη & 1κ.γ. μαλακή μαργαρίνη 1 ποτήρι γάλα 1.5% λιπαρά Καφές ελληνικός Ή στιγμιαίος	1 μπάρα δημητριακών ολικής αλέσεως 1 ποτήρι χυμό Καφές ελληνικός Ή στιγμιαίος	1 κουλούρι θες/κης 1 ποτήρι γάλα 1.5% λιπαρά Καφές ελληνικός Ή στιγμιαίος	1 φέτα ψωμί πολύσπορο 1κ.γ. μέλι ή μαρμελάδα με φρουκτόζη & 1κ.γ. μαλακή μαργαρίνη 1 ποτήρι γάλα 1.5% λιπαρά Καφές ελληνικός Ή στιγμιαίος	1 φ. Ψωμί πολύσπορο 1κ.γ. ταχίνι με μέλι 1 ποτήρι γάλα Καφές ελληνικός Ή στιγμιαίος
ΔΕΚΑΤΙΑΝΟ	1 μικρή χούφτα λιναρόσπορο & 2-3βερίκοκα	1 μήλο & 4 φράουλες	1 μπανάνα	1 μικρή χούφτα λιναρόσπορο & 2-3 βερίκοκα	1 γιαούρτι με κανέλα & 12 κεράσια	2 ακτινίδια	10 ανάλατα αμύγδαλα
ΜΕΣΗΜΕΡΙΑΝΟ	Φασόλια μαυρομάτικα Τυρί 1 μερίδα 2 Φρυγανιές με Ω3 λιπαρά	1 μερίδα σολομός ψητός Βραστά κολοκύθια 1 φέτα ψωμί πολύσπορο	1 μερίδα φασολάκια Τυρί 1 μερίδα 1 φέτα ψωμί πολύσπορο	1 μερίδα Μπιφτέκια γαλοπούλας   Ψητές πιπεριές, κολοκύθια, μελιτζάνες 1 φέτα ψωμί πολύσπορο	1 μερίδα μακαρόνια ολικής αλέσεως με σάλτσα ντομάτας & μανιτάρια & 2κ.σ.τυρί τριμμένο Σαλάτα επιλογής	1 μερίδα σαρδέλες ψητές 1 φέτα ψωμί πολύσπορο 1 μερίδα χόρτα	1 μερίδα Μοσχάρι κοκκινιστό 1 μερίδα χόρτα 1 μερίδα πλιγούρι
ΜΕΤΑ ΤΟ ΜΕΣΗΜΕΡΙΑΝΟ	Πράσινο τσάι με διπλάσια περιεκτικότητα σε κατεχίνες
ΑΠΟΓΕΥΜΑΤΙΝΟ	1 γιαούρτι με κανέλα & 12 κεράσια	1 γιαούρτι 1κ.γ. κανέλα & 3 καρύδια	2 cream crackers σίκαλης & τυρί	1 γιαούρτι 1κ.γ. κανέλα 1 μήλο	3 καρύδια & & 3 βερίκοκα	2 cream crackers σίκαλης & τυρί	50γρ. σοκολάτα  με γλυκαντικό χωρίς ζάχαρη
ΜΕ ΤΟ ΑΠΟΓΕΥΜΑΤΙΝΟ	Αντιοξειδωτικό ρόφημα κρόκου κοζάνης
ΒΡΑΔΙΝΟ	1 μερίδα ψητά μανιτάρια Σαλάτα ρόκα 1 μερίδα τυρί	1 Τοστ (2 φέτες ψωμί πολύσπορο, τυρί, γαλοπούλα light) 1 μερίδα χόρτα	Τόνος σε λάδι ή νερό Σαλάτα ρόκα –καρότο-άνηθος	2 μέτριες πατάτες βραστές Βραστά καρότα & κολοκύθια 1 μερίδα τυρί	1 Αυγό βραστό Σαλάτα ρόκα – αγγούρι 1 μερίδα τυρί	1 Γιαούρτι 2%  3 καρύδια 2κ.σ.δημητριακά ολικής αλέσεως	Φρουτοσαλάτα με γιαούρτι (1 μήλο, 1 πορτοκάλι, 2αποξ.δαμάσκηνα, 1 μπανάνα 1κ.σ.λιναρόσπορο, 1κ.γ. μέλι, κανέλα)