Μανώλης Κέλλης (ΜΙΤ): Αν τηρηθούν τα μέτρα, τότε σε δύο, δυόμιση εβδομάδες ίσως και να μηδενιστούν τα κρούσματα

O καθηγητής στο ΜΙΤ, Μανώλης Κέλλης, μιλά για τη μάσκα ως εμβόλιο και το ρόλο που παίζει στο lockdown για τον κορονοϊό
Κατά πόσο συνδέονται η μάσκα, το επόμενο lockdown, τα νέα κρούσματα και το εμβόλιο της Pfizer; Σύμφωνα με τον καθηγητή Πληροφορικής στον τομέα της γονιδιωματικής και μοριακής ιατρικής στο ΜΙΤ, Μανώλη Κέλλη, η χρήση της μάσκας θα καθορίσει αν θα υπάρξει και επόμενο lockdown τον Φεβρουάριο ή τον Μάρτιο. «Η μάσκα μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως εμβόλιο κατά κάποιο τρόπο, γιατί αν κάποιος κολλήσει μικρή δόση κορονοϊού, θα έχει μεγαλύτερη πιθανότητα ο οργανισμός του να τον καταπολεμήσει. Η ασθένεια θα είναι λιγότερο οδυνηρή. Η μάσκα δεν μειώνει μόνο τη μετάδοση, αλλά και την ποσότητα του ιικού φορτίου».

Όσον αφορά το τωρινό lockdown, θεωρεί ότι αν τα μέτρα τηρηθούν, τότε σε δύο με δυόμιση εβδομάδες θα έχουμε πολύ καλύτερη εικόνα, έως και μηδενισμό κρουσμάτων. Ο κ. Κέλλης μιλάει για το πειραματικό εμβόλιο της Pfizer, καθώς επίσης και για τα υπόλοιπα εμβόλια που βρίσκονται σε τελικά στάδια δοκιμών, και για τα οποία αναμένονται αποτελέσματα μέσα στις επόμενες εβδομάδες.

«Μείνετε σπίτι και φορέστε μάσκες όταν βγούμε από το lockdown. Ακούτε τις αρχές. Ακούτε τους επιστήμονες. Είμαστε πάρα πολύ τυχεροί στην Ελλάδα που έχουμε μία κυβέρνηση, η οποία δουλεύει με τους επιστήμονες. Αντιδρά γρήγορα και με στιβαρότητα. Εμείς ως πολίτες πρέπει να της συμπαρασταθούμε, όσο περισσότερο μπορούμε» τονίζει χαρακτηριστικά ο καθηγητής του ΜΙΤ.

Ακολουθεί η συνέντευξη που παραχώρησε ο καθηγητής Μανώλης Κέλλης στο Πρακτορείο Fm:

Θα ήθελα ένα πρώτο σχόλιο σας για το εμβόλιο της Pfizer που έφερε έναν αέρα αισιοδοξίας σε ολόκληρο τον πλανήτη

Τα νέα είναι πολύ θετικά και ολόκληρος ο πλανήτης έχει βασίσει τις ελπίδες του σ' αυτό το εμβόλιο. Πρόκειται για μία νέα τεχνολογία που δεν έχει ξαναχρησιμοποιηθεί, και για πρώτη φορά ξέρουμε ότι όντως μπορεί να λειτουργήσει. Υπάρχουν όμως ζητήματα όπως το θέμα συντήρησης στους -80 βαθμούς, κάτι που δεν είναι εφικτό ούτε στα φαρμακεία ούτε στις κλινικές. Αυτό το εμβόλιο μπορεί να μείνει εκτός ψυγείου μόνο για πέντε λεπτά. Οπότε θα υπάρξει μία κάποια δυσκολία στη διανομή του. Για το πώς θα βρούμε αυτά τα ψυγεία, πρώτον. Είναι ειδικά ψυγεία που πρέπει να τα παραγγείλουν τα κράτη από ειδικές εταιρείες. Και ίσως πρέπει να κατασκευαστούν αυτά τα ψυγεία. Ωστόσο, το κόστος θα είναι πολύ μικρότερο απ' όλα τα άλλα μέτρα που έχουν ληφθεί στην πανδημία. Επίσης, ένα άλλο ζήτημα είναι ότι χρειάζονται δύο δόσεις με απόσταση ενός μήνα η μία από την άλλη. Και αυτό σημαίνει ότι μπορεί να μην υπάρξει συμμόρφωση των πολιτών, αλλά και λογιστικά για το ίδιο το νοσοκομείο ή το κέντρο εμβολιασμού να προκύψουν κάποια ζητήματα.

Τι άλλο περιμένουμε από πλευράς εμβολίων τις αμέσως επόμενες εβδομάδες;

Η Μoderna, η οποία βασίζεται στην ίδια τεχνολογία με την Pfizer, περιμένει τα αποτελέσματα της μέσα στις επόμενες εβδομάδες, και ίσως είναι η επόμενη που θα κάνει ανακοινώσεις. Η Johnson&Johnson έχει ένα εμβόλιο το οποίο θα χρειάζεται μία δόση. Είχαν σταματήσει οι δοκιμές στις 12 Οκτωβρίου, γιατί υπήρχε πρόβλημα με έναν εθελοντή, αλλά 11 μέρες αργότερα συνεχίστηκαν και μέχρι το τέλος της χρονιάς περιμένουμε αποτελέσματα. Όπως, επίσης, και από τη Novavax, αλλά και την AstraZeneca με το πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, που φαίνεται ότι πηγαίνουν πολύ καλά οι μελέτες.

Πότε βλέπετε να εμβολιάζεται ο γενικός πληθυσμός;

Η Ευρώπη έχει ήδη αγοράσει πάρα πολλές δόσεις και φρονώ ότι θα πρέπει να διανείμει τα εμβόλια αρχικά στις χώρες που το χρειάζονται περισσότερο. Και η Ελλάδα προφανώς θα είναι μέσα σ' αυτές. Στα χέρια μας βλέπω μετά από κάποιους μήνες να φτάνουν τα εμβόλια, κοντά στον Απρίλη. Δεν θα εμβολιαστούμε αύριο.

Οι μεταλλάξεις του ιού είναι ένα ζήτημα που απασχολεί την επιστημονική κοινότητα. Μαθαίνουμε ότι μέχρι τώρα οι περισσότερες δεν επηρεάζουν την ανάπτυξη των εμβολίων. Ωστόσο, φαίνεται ανησυχητικό το μεταλλαγμένο στέλεχος που βρέθηκε σε μινκ στη Δανία, όπου από τον Ιούνιο προσβλήθηκαν 214 άτομα και έτσι η κυβέρνηση της χώρας αποφάσισε τη θανάτωση του συνόλου των εκτρεφόμενων μινκ, δηλαδή 17 εκατ. ζώων. Αντίστοιχη απόφαση έλαβε κι εδώ το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης για μινκ που εκτρέφονται σε μονάδα της Κοζάνης.

Δεν γνωρίζουμε ακόμη αν οι καινούργιες αυτές μεταλλάξεις θα επηρεάζουν δραματικά τον άνθρωπο ή την ανάπτυξη εμβολίων. Υπήρξε ένα τεστ σε εργαστήριο όπου φάνηκε ότι μία από αυτές τις μεταλλάξεις μειώνει την αντίδραση που έχει το εμβόλιο στα αντισώματα. Όμως αυτό δεν έχει δειχτεί ακόμη στον άνθρωπο.

Πώς βλέπετε να εξελίσσεται η επιδημία μέχρι τα Χριστούγεννα στην Ελλάδα;

Δυστυχώς, χειρότερα. Εκτός αν τηρηθούν τα μέτρα ευλαβικά. Το κάθε επόμενο κύμα είναι πιο οδυνηρό και ο λόγος γι' αυτό είναι ότι κάθε φορά υπάρχουν περισσότερες εστίες. Δηλαδή, περισσότερα άνθρωποι που νοσούν. Νομίζω ότι αυτό που πρέπει όλοι να κάνουμε είναι να φοράμε τις μάσκες γιατί αν δεν τις φοράμε, τότε ξανακλεινόμαστε μέσα. Θεωρώ ότι αυτό που κάνουν οι αρχές αυτή τη στιγμή στην Ελλάδα είναι πολύ σωστό, καθώς έχουν αυξηθεί σημαντικά και τα κρούσματα, αλλά και οι θάνατοι. Αν οι θάνατοι δεν είχαν αυξηθεί, ενδεχομένως να μην χρειαζόταν να κλείσουμε. Και σίγουρα αν φοράγαμε τις μάσκες μας, αυτή τη στιγμή δεν θα υπήρχε lockdown. Το μήνυμα λοιπόν είναι: Μείνετε σπίτι και φορέστε μάσκες, όταν βγούμε από το lockdown. Ακούτε τις Αρχές. Ακούτε τους επιστήμονες. Είμαστε πάρα πολύ τυχεροί στην Ελλάδα που έχουμε μία κυβέρνηση η οποία δουλεύει με τους επιστήμονες. Αντιδρά γρήγορα και με στιβαρότητα. Εμείς ως πολίτες πρέπει να της συμπαρασταθούμε όσο περισσότερο μπορούμε.

Υπάρχουν πολλές μελέτες εδώ και πολλούς μήνες για το «μάσκα παντού» και πόσο βοηθάει στη μείωση της μεταδοτικότητας;

Υπάρχουν πολλοί λόγοι που πρέπει να φοράμε μάσκα. Ο πρώτος είναι ότι μειώνει το ιικό φορτίο. Αλλά ακόμη κι αν διαπεράσει αυτό το ιικο φορτίο τη μάσκα και κάποιος προσβληθεί, η ασθένεια θα είναι λιγότερο οδυνηρή. Γιατί όλα εξαρτώνται από το πόσο μόρια του ιού θα εισέλθουν στον οργανισμό κάποιου. Η μάσκα μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως εμβόλιο κατά κάποιο τρόπο, γιατί αν κάποιος κολλήσει μικρή δόση κορονοϊού θα έχει μεγαλύτερη πιθανότητα ο οργανισμός του να τον καταπολεμήσει. Και για αυτό αν στη συνέχεια ξανακολλήσει μεγαλύτερη δόση, ο οργανισμός θα είναι έτοιμος να καταπολεμήσει τον ιό. Οπότε δεν μειώνει μόνο την μετάδοση, αλλά και την ποσότητα του ιικού φορτίου.

Είπατε ότι η επιδημία θα εξελιχθεί επί τα χείρω. Θέλετε να γίνετε πιο συγκεκριμένος; Πότε θεωρείτε ότι θα δούμε φως;

Όσο δεν «κλείνουμε» όλες οι χώρες, κι όσο δεν φοράμε μάσκες, τόσο επιδεινώνεται η κατάσταση. Δηλαδή το πρώτο κύμα ήταν κάπως μικρό. Το δεύτερο μεγαλύτερο. Στην Αμερική είμαστε ήδη στο τρίτο κύμα, το οποίο είναι τεράστιο. Στην Ελλάδα όλα θα εξαρτηθούν από το πόσο θα τηρηθούν τα μέτρα. Αν αυτό επιτευχθεί, τότε σε δύο, δυόμιση εβδομάδες θα έχουμε πολύ καλύτερη εικόνα. Ίσως και να μηδενιστούν τα κρούσματα.

Σε τόσο μικρό διάστημα είναι κάτι τέτοιο εφικτό;

Αυτά τα τρεις χιλιάδες και πλέον κρούσματα (σ.σ. 3.038 σύμφωνα με τη χθεσινή ενημέρωση) αν δεν μεταδοθούν, ο ιός πεθαίνει. Δεν μπορεί να ζήσει μέσα σε έναν άνθρωπο μακροχρόνια. Ή καταπολεμάται από τον οργανισμό, ή αυτός ο άνθρωπος αρρωσταίνει, πεθαίνει, ή βγαίνει από τον κύκλο της μετάδοσης. Οπότε αν καταφέρουμε να σταματήσουμε αυτή τη μετάδοση από άνθρωπο σε άνθρωπο, ο ιός δεν έχει άλλο τρόπο να επιζήσει. Σταματώντας τη μετάδοση, σκοτώνουμε τον ιό.

Θα μπαινοβγαίνουμε σε lockdown, πιστεύετε;

Αναλόγως πώς θα χρησιμοποιήσουμε τις μάσκες. Αν μειώσουμε τη μετάδοση, μπορεί να είναι το τελευταίο, πριν έρθει το εμβόλιο. Αν βγαίνοντας από το τωρινό lockdown, δεν φορέσουμε μάσκες, τότε φοβάμαι ότι θα υπάρξει και άλλο, ίσως τον Φεβρουάριο ή τον Μάρτιο.

Τις μάσκες πότε λέτε να τις «πετάξουμε» ως ανθρωπότητα;

Όταν θα υπάρχει το εμβόλιο, αλλά κυρίως όταν το 60% του πληθυσμού, ή θα έχει περάσει τον ιό ή θα έχει εμβολιαστεί.