«Η νόσος του μεγάλου υψομέτρου»: Η νόσος που σκοτώνει τους περισσότερους ορειβάτες

Από τη «νόσο των ορειβατών» έχασε τη ζωή του ο κορυφαίος Έλληνας ορειβάτης, Αντώνης Σύκαρης. Πόσο σοβαρή είναι η πάθηση αυτή και πότε επέρχεται;
Την τελευταία του πνοή άφησε σήμερα ο κορυφαίος Έλληνας ορειβάτης Αντώνης Συκάρης, κατά την κατάβασή από την κορυφή Dhaulagiri, στα Ιμαλάια, στα 8.167 μέτρα.

Ο θάνατος προήλθε από τη γνωστή ως «νόσο των ορειβατών» ή «νόσο των μεγάλων υψομέτρων». Όπως είπε ο ορειβάτης, Φώτης Θεοχάρης, η κούραση και η έλλειψη οξυγόνου είχαν ως αποτέλεσμα το θάνατό του κοντά στην κατασκήνωση. Εκτιμάται σύμφωνα με την ΕΡΤ πως υπέστη πνευμονικό οίδημα.

Τι είναι η νόσος των μεγάλων υψομέτρων

Οι ορειβάτες και οι σκιέρ που ταξιδεύουν σε υψηλά υψόμετρα μπορούν να αναπτύξουν τη «νόσο των μεγάλων υψομέτρων». Άλλα ονόματα για την πάθηση αυτή είναι η «νόσος των ορειβατών» ή το «πνευμονικό οίδημα υψηλού υψόμετρου. Συνήθως συμβαίνει πάνω από τα 2.400 μέτρα υψόμετρο. Η ναυτία, οι ζαλάδες, οι πονοκέφαλοι και η δύσπνοια είμαι μερικά από τα συμπτώματα. Οι περισσότερες περιπτώσεις της πάθησης είναι ήπιες και γιατρεύονται γρήγορα. Σε σπάνιες περιπτώσεις, μπορεί να γίνει πολύ σοβαρή και να προκαλέσει επιπλοκές στους πνεύμονες ή τον εγκέφαλο.

Πώς προκαλείται η νόσος των ορειβατών

Όσο πιο υψηλό το υψόμετρο τόσο χαμηλότερα τα επίπεδα οξυγόνου και τόσο μειωμένη η πίεση του αέρα. Όταν πρέπει να ταξιδέψεις σε ένα ένα αεροπλάνο να οδηγήσεις ή να κάνεις ορειβασία στο βουνό ή να πας για σκι, το σώμα σου ίσως δεν έχει αρκετό χρόνο για να προσαρμοστεί.

Αυτό μπορεί να οδηγήσει στην ασθένεια. Τα επίπεδα εξάντλησης παίζουν επίσης κάποιο ρόλο. Το να πιέσεις τον εαυτό σου στα όρια του για να κάνεις ορειβασία στο βουνό ίσως προκαλέσει την νόσο των «μεγάλων υψομέτρων».

Τα συμπτώματα

Τα συμπτώματα συνήθως εμφανίζονται μέσα σε ώρες από την μετακίνηση σε υψηλά υψόμετρα. Διαφέρουν ανάλογα με τη σοβαρότητα της πάθησης. Στην ήπια μορφή της, μπορεί να βιώσεις:

• ζαλάδα
• πονοκέφαλο
• μυϊκούς πόνους
• αϋπνία
• ναυτία και εμετό
• ευερεθιστότητα
• απώλεια όρεξης
• πρήξιμο χεριών, ποδιών και προσώπου
• γρήγορο καρδιακό παλμό
• δύσπνοια με σωματική εξάντληση

Οι σοβαρές μορφές της νόσου μπορεί να προκαλέσουν πιο έντονα συμπτώματα και να επηρεάσουν την καρδιά, τους πνεύμονες, τους μυς και το νευρικό σύστημα. Για παράδειγμα, μπορείς να βιώσεις σύγχυση ως αποτέλεσμα του πρήξιμου του εγκεφάλου. Μπορεί επίσης, να υποφέρεις από δύσπνοια λόγω υγρού στους πνεύμονες.

Τα συμπτώματα της σοβαρής νόσου μπορεί να περιλαμβάνουν:

• βήχα
• θωρακική συμφόρηση
• χλωμή επιδερμίδα και αποχρωματισμό του δέρματος
• αδυναμία βάδισης ή έλλειψη ισορροπίας
• κοινωνική αποστασιοποίηση

Καλέστε το 911 ή αναζητήστε επείγουσα ιατρική βοήθεια το συντομότερο δυνατό εάν αντιμετωπίζετε σοβαρά συμπτώματα. Η κατάσταση είναι πολύ πιο εύκολο να αντιμετωπιστεί εάν την αντιμετωπίσετε πριν προχωρήσει.

Ποιος κινδυνεύει από τη νόσο των μεγάλων υψομέτρων

Ο κίνδυνος να εμφανίσετε τη νόσο των «μεγάλων υψομέτρων» είναι μεγαλύτερος εάν ζείτε δίπλα ή κοντά στη θάλασσα και δεν είστε συνηθισμένοι σε μεγαλύτερα υψόμετρα. Άλλοι παράγοντες κινδύνου περιλαμβάνουν:

• γρήγορη μετακίνηση σε μεγάλα υψόμετρα
• σωματική καταπόνηση ενώ ταξιδεύετε σε μεγαλύτερο υψόμετρο
• ταξίδια σε ακραία ύψη
• χαμηλός αριθμός ερυθρών αιμοσφαιρίων λόγω αναιμίας
• καρδιακή ή πνευμονική ασθένεια
• λήψη φαρμάκων όπως υπνωτικά χάπια, ναρκωτικά αναλγητικά ή ηρεμιστικά που μπορούν να μειώσουν τον ρυθμό αναπνοής σας
• προηγούμενες κρίσεις της νόσου

Εάν σχεδιάζετε να ταξιδέψετε σε υψηλό υψόμετρο και έχετε οποιαδήποτε από τις παραπάνω παθήσεις ή παίρνετε οποιοδήποτε από τα παραπάνω φάρμακα, μιλήστε με το γιατρό σας σχετικά με τον καλύτερο τρόπο για να αποφύγετε την ανάπτυξη της νόσου.

Πώς διαγιγνώσκεται η νόσος των ορειβατών;

Ο γιατρός σας θα σας ζητήσει να περιγράψετε τα συμπτώματά σας, τις δραστηριότητές σας και τα πρόσφατα ταξίδια σας. Κατά τη διάρκεια της εξέτασης, ο γιατρός σας πιθανότατα θα χρησιμοποιήσει ένα στηθοσκόπιο για να ακούσει για υγρό στους πνεύμονές σας. Για να εντοπίσει τη σοβαρότητα της πάθησης, ο γιατρός σας μπορεί επίσης να ζητήσει ακτινογραφία θώρακος .

Πώς αντιμετωπίζεται η νόσος των ορειβατών;

Η θεραπεία ποικίλλει ανάλογα με τη σοβαρότητά της. Ίσως μπορέσετε να αποφύγετε επιπλοκές απλά επιστρέφοντας σε χαμηλότερο υψόμετρο. Η νοσηλεία είναι απαραίτητη εάν ο γιατρός σας διαπιστώσει ότι έχετε εγκεφαλικό πρήξιμο ή υγρό στους πνεύμονές σας. Μπορεί να λάβετε οξυγόνο εάν έχετε προβλήματα αναπνοής.

Φάρμακα

Τα φάρμακα για τη νόσο περιλαμβάνουν:

• ακεταζολαμίδη, για τη διόρθωση αναπνευστικών προβλημάτων
• φάρμακο για την αρτηριακή πίεση
• πνευμονικές συσκευές εισπνοής
• δεξαμεθαζόνη, για τη μείωση του οιδήματος του εγκεφάλου
• ασπιρίνη, για την ανακούφιση από τον πονοκέφαλο

Άλλες θεραπείες

Ορισμένες βασικές παρεμβάσεις μπορεί να είναι σε θέση να θεραπεύσουν ηπιότερες καταστάσεις, όπως:

• η επιστροφή σε χαμηλότερο υψόμετρο
• η μείωση του επιπέδου δραστηριότητάς σας
• ξεκουραστείτε για τουλάχιστον μια μέρα πριν μετακινηθείτε σε μεγαλύτερο υψόμετρο
• ενυδάτωση με νερό