Παγκόσμια Ημέρα Διαβήτη: Πάνω από 500.000 Έλληνες πάσχουν χωρίς να το ξέρουν. Ποιοι πρέπει να ελεγχθούν

Η Παγκόσμια Ημέρα Διαβήτη γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 14 Νοεμβρίου. Πρόκειται για την ημερομηνία γέννησης του Frederick Banting, ο οποίος, μαζί με τον Charles Best, συνέλαβαν πρώτοι την ιδέα που οδήγησε στην ανακάλυψη της θεραπευτικής ινσουλίνης στον Καναδά τον Οκτώβριο του 1921.

Ο Σακχαρώδης Διαβήτης (ΣΔ) αποτελεί ένα χρονίως εξελισσόμενο μεταβολικό νόσημα με πολυπαραγοντικό υπόστρωμα που χαρακτηρίζεται από υψηλό σάκχαρο στο αίμα, αντίσταση στην ινσουλίνη και έλλειψη ινσουλίνης.

Ταξινομείται αιτιολογικά σε 4 κατηγορίες αλλά δυο είναι οι συχνότερες μορφές του: Η πρώτη είναι ο ΣΔ τύπου 1, όπου δεν παράγεται ινσουλίνη λόγω αυτοάνοσης καταστροφής των β-κυττάρων του παγκρέατος και εμφανίζεται συχνότερα σε παιδιά και νέους ενήλικες.
Η δεύτερη είναι ο ΣΔ τύπου 2, όπου υπάρχει αντίσταση στην ινσουλίνη και σχετική έλλειψη της. Κύρια αιτία του αποτελεί η παχυσαρκία και η καθιστική ζωή, ενώ αποτελεί τη συχνότερη μορφή ΣΔ και εμφανίζεται κυρίως σε ενήλικες.

«Στη χώρα μας πάνω από 1 εκατομμύριο άτομα έχουν σακχαρώδη διαβήτη. Οι μισοί δεν γνωρίζουν ότι πάσχουν από διαβήτη και έχουν ήδη εγκαταστήσει υποκλινική καρδιαγγειακή νόσο», υπογραμμίζει ο Πρόεδρος Ομάδας Εργασίας Καρδιά και Διαβήτης της Ελληνικής Καρδιολογικής Εταιρείας και Πρόεδρος της Ιατρικής Σχολής Αθηνών, Καθηγητής Καρδιολογίας Γεράσιμος Σιάσος.

Τα άτομα με διαβήτη έχουν 2-3 φορές μεγαλύτερο κίνδυνο εμφάνισης καρδιαγγειακής νόσου. Είναι ιδιαίτερα κρίσιμη η έγκαιρη διάγνωση του διαβήτη και η πρόληψη εμφάνισης καρδιαγγειακής νόσου, καθώς το 75% των ατόμων με διαβήτη πεθαίνουν από οξύ έμφραγμα του μυοκαρδίου, καρδιακή ανεπάρκεια ή ισχαιμικό αγγειακό επεισόδιο.

Οι μακροχρόνιες επιπλοκές

Η μη ικανοποιητική ρύθμιση του ΣΔ οδηγεί σε μακροχρόνιες επιπλοκές (με σοβαρότερες αυτές από το καρδιαγγειακό) οι οποίες είναι: Διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια που δύναται να οδηγήσει σε τύφλωση,
Διαβητική νεφροπάθεια που δύναται να οδηγήσει σε νεφρική ανεπάρκεια και αιμοκάθαρση
Περιφερική αγγειοπάθεια και νευροπάθεια που δύναται να οδηγήσουν σε έλκη – λοιμώξεις στα κάτω άκρα (διαβητικό πόδι) και σε ακρωτηριασμό
Καρδιαγγειακά συμβάματα όπως οξύ έμφραγμα του μυοκαρδίου, καρδιακή ανεπάρκεια και ισχαιμικά αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια.

Ποιοι πρέπει να υποβληθούν σε έλεγχο

Οι ειδικοί παροτρύνουν όσους δεν έχουν διαγνωσθεί με σακχαρώδη διαβήτη να ελεγχθούν εφόσον:
1. Είναι άτομα υπέρβαρα ή παχύσαρκα (ΔΜΣ ≥25 kg/m2) και επιπρόσθετα έχουν έναν τουλάχιστον από τους παρακάτω παράγοντες:

• Οικογενειακό ιστορικό ΣΔ σε συγγενείς 1ου βαθμού (γονείς, αδέλφια, παιδιά)
• Ιστορικό υπέρτασης ή καρδιαγγειακής νόσου
• Ιστορικό δυσλιπιδαιμίας (υψηλά τριγλυκερίδια [>250 mg/dL], χαμηλή HDL <35 mg/dL])
• Σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών
• Καταστάσεις που σχετίζονται με αντίσταση στην ινσουλίνη (π.χ. μελανίζουσα ακάνθωση)

2. Έχουν ιστορικό προδιαβήτη

3. Έχουν ιστορικό Σακχαρώδη Διαβήτη κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης

4. Είναι άνω των 45 ετών

5. Έχουν λοίμωξη από HIV.

Εάν τα αποτελέσματα του προσυμπτωματικού ελέγχου είναι φυσιολογικά, οι εξετάσεις θα πρέπει να επαναλαμβάνονται τουλάχιστον ανά 3ετία, με πιθανό πιο συχνό έλεγχο ανάλογα με τα αρχικά ευρήματα και τους παράγοντες κινδύνου.