8 εκπληκτικά πράγματα, που δεν γνωρίζατε για τη μύτη σας

Η μύτη σας είναι κάτι περισσότερο από ένα απλό εξόγκωμα στο πρόσωπό σας, είναι σημαντικό μέρος του αναπνευστικού συστήματος και επηρεάζει πολλές άλλες αισθήσεις, συμπεριλαμβανομένης της γεύσης και της ακοής σας.
Επειδή είναι κάτι που είναι τόσο κεντρικό για τις καθημερινές μας αλληλεπιδράσεις με τον κόσμο, υπάρχουν ακόμα πολλά να ανακαλύψουμε για τη μύτη.

Εδώ είναι μερικά από αυτά που γνωρίζουμε:

1. Η μύτη σας μπορεί να ανιχνεύσει δισεκατομμύρια διαφορετικές οσμές
Η μύτη μας μπορεί να ανιχνεύσει 1 τρισεκατομμύριο μυρωδιές. Παραδόξως, οι επιστήμονες εξακολουθούν να μην είναι σίγουροι πώς ακριβώς μυρίζουμε. Για δεκαετίες, οι ερευνητές πίστευαν ότι το οσφρητικό σύστημα λειτουργούσε μέσω της δέσμευσης των υποδοχέων, που σημαίνει ότι μόρια διαφορετικών σχημάτων και μεγεθών συνδέονται σε συγκεκριμένα μέρη της μύτης σαν κομμάτια παζλ, προκαλώντας την αναγνώριση οσμής στον εγκέφαλο. Αλλά πρόσφατα, ο βιοφυσικός Luca Turin πρότεινε ότι η μύτη ανιχνεύει τη μυρωδιά μέσω των κβαντικών δονήσεων. Το Τορίνο προτείνει τη συχνότητα με την οποία δονούνται διαφορετικά μόρια βοηθά τη μύτη να τα αναγνωρίσει ως διαφορετικά αρώματα. Η θεωρία θα μπορούσε να εξηγήσει γιατί τα μόρια του ίδιου σχήματος μυρίζουν αρκετά διαφορετικά. Όσο ενδιαφέρουσα κι αν είναι, αυτή η νέα θεωρία δεν έχει δοκιμαστεί αρκετά ώστε να γίνει παγκοσμίως αποδεκτή.

2. Ο μεγάλος εγκέφαλός μας μπορεί να έκανε τη μύτη μας να προεξέχει
Όπως πιθανώς γνωρίζει όποιος έχει πάει σε ζωολογικό κήπο, οι μεγάλοι πίθηκοι (οι πιο κοντινοί πρόγονοι του ανθρώπου) έχουν επίπεδα ρινικά ανοίγματα - και οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι ο τύπος της μύτης είναι πολύ πιο αποτελεσματικός στην εισπνοή αέρα από την ανθρώπινη εκδοχή. Τι συμβαίνει λοιπόν με το δικό μας; Οι επιστήμονες πιστεύουν ότι το σχήμα μπορεί να είναι ένα υποπροϊόν του μεγάλου εγκεφάλου μας. Η αυξανόμενη παρεγκεφαλίδα ανάγκασε τα ανθρώπινα πρόσωπα να γίνουν μικρότερα, κάτι που πιθανότατα επηρέασε και τη μύτη.

3. Οι γυναικείες μύτες είναι πιο ευαίσθητες από τις ανδρικές
Στη μάχη των φύλων, οι μύτες των γυναικών βγαίνουν στην κορυφή. Όταν ελέγχονται για ανίχνευση και αναγνώριση οσμής, οι γυναίκες βαθμολογούνται σταθερά υψηλότερα από τους άνδρες. Αυτό μπορεί να έχει να κάνει με το μέγεθος του οσφρητικού βολβού τους, μιας δομής στον εγκέφαλο που βοηθά τους ανθρώπους να αναγνωρίζουν τις μυρωδιές. Μια μελέτη διαπίστωσε ότι οι γυναίκες έχουν, κατά μέσο όρο, 43 τοις εκατό περισσότερα κύτταρα στον οσφρητικό βολβό τους από τους άνδρες - που σημαίνει ότι μπορούν να μυρίσουν περισσότερες μυρωδιές.

4. Το να κρατάς τη μύτη σου πραγματικά σε βοηθάει να καταπιείς κάτι δυσάρεστο
Νομίζεις ότι σου αρέσει η σοκολάτα μόνο και μόνο επειδή έχει ωραία γεύση; Ξανασκέψου το. Η όσφρηση είναι υπεύθυνη για το 75 έως 95 τοις εκατό της γεύσης, γεγονός που εξηγεί γιατί το να βουλώνεις τη μύτη σου σε βοηθά να καταπιείς κάτι που δεν προκαλεί όρεξη. Πιο πρόσφατα, σεφ και νευρολόγοι συνεργάστηκαν για να δημιουργήσουν γεύματα για καρκινοπαθείς και άλλους με μειωμένη όσφρηση, όπως οι ηλικιωμένοι. Το μαγείρεμα γευμάτων προσαρμοσμένων σε λιγότερες μυρωδιές θα μπορούσε να βοηθήσει στην αποφυγή της κατάθλιψης και στη βελτίωση της όρεξης χωρίς να βασίζεται στη ζάχαρη και το αλάτι.

5. Οι χειρουργοί μπορούν να ξαναφυτρώσουν τις κατεστραμμένες μύτες
Όταν οι άνθρωποι έχουν καρκίνο ή βρίσκονται σε ατύχημα, η μύτη μπορεί να μολυνθεί ή ακόμα και να καταστραφεί εντελώς. Αλλά μη φοβάσαι. Οι πλαστικοί χειρουργοί έχουν έναν τρόπο να μεγαλώσουν ξανά τη μύτη σας, στο μέτωπό σας. Χρησιμοποιώντας χόνδρο από τις πλευρές και διαστολείς ιστών που επιτρέπουν στο δέρμα να τεντωθεί και να αναπτυχθεί, μπορεί να σχηματιστεί μια νέα μύτη για να αντικαταστήσει την παλιά. Και ενώ μια μύτη που μεγαλώνει έξω από το μέτωπό σας φαίνεται περίεργη, είναι στην πραγματικότητα ένα από τα καλύτερα μέρη για να αναπτυχθεί μια νέα μύτη. Τα αιμοφόρα αγγεία του μετώπου μπορούν να αξιοποιηθούν για να βοηθήσουν στην ανάπτυξη του ιστού και η αφαίρεση της νέας μύτης αφήνει μόνο μια μικρή ουλή [PDF]. Οι γιατροί πραγματοποίησαν τη διαδικασία στις ΗΠΑ, την Κίνα και την Ινδία.

6. Η μύτη σας μπορεί να αισθάνεται περισσότερα από τις μυρωδιές
Η μύτη δεν μεταφράζει μόνο τις οσμές στη ρινική οδό - η άκρη είναι επίσης γεμάτη νεύρα που ανιχνεύουν τον πόνο και τη θερμοκρασία. Αυτό μας βοηθά να «μυρίζουμε» μη μυρωδιές. Ακόμη και άνθρωποι που δεν μπορούν πλέον να μυρίσουν πράγματα με το οσφρητικό τους σύστημα μπορούν να ανιχνεύσουν ουσίες όπως η μενθόλη, η ένωση μέντας που κάνει το δέρμα σας να μυρίζει. (Δυστυχώς, δεν μπορούν να εντοπίσουν καθαρές μυρωδιές όπως η βανίλια.)

7. Περίπου 20.000 λίτρα αέρα περνούν από τη μύτη κάθε μέρα
Ο μέσος ενήλικας αναπνέει περίπου 20.000 λίτρα αέρα κάθε μέρα, κάτι που κρατά τη μύτη αρκετά απασχολημένη. Ως πρώτη γραμμή άμυνας για τους πνεύμονες, η μύτη φιλτράρει μικρά σωματίδια όπως η γύρη και η σκόνη. Προσθέτει επίσης υγρασία στον αέρα και τον ζεσταίνει έτσι ώστε οι πνεύμονες να σωθούν από τυχόν ερεθισμούς.

8. Η ανοσμία είναι μόνο μία από τις πολλές διαταραχές της όσφρησης που επηρεάζουν τη μύτη Υπάρχουν πολλά πράγματα που μπορεί να πάνε στραβά στη μύτη σας. Η αλλεργική ρινίτιδα, οι μολύνσεις των κόλπων και οι σπασμένες μύτες είναι μόνο μερικά. Αλλά ίσως λιγότερο γνωστές είναι οι διαταραχές που επηρεάζουν την ικανότητα της μύτης να μυρίζει. Η ανοσμία είναι η πλήρης αδυναμία ανίχνευσης οσμών και μπορεί να προκληθεί από ασθένεια, γήρανση, ακτινοβολία, έκθεση σε χημικές ουσίες ή ακόμα και γενετική. Εξίσου περίεργα είναι η παροσμία και η φαντασσμία: Η πρώτη αλλάζει την αντίληψή σας για τις μυρωδιές και η δεύτερη δημιουργεί την αντίληψη των μυρωδιών που δεν υπάρχουν. Ευτυχώς, μόνο το 1 ή 2 τοις εκατό των Βορειοαμερικανών υποφέρουν από διαταραχές της όσφρησης.

ΠΗΓΗ