Είναι το παγωτό καλό για την υγεία; Τι λένε οι επιστήμονες

“Αν θέλεις να κάνεις τους πάντες χαρούμενους μην γίνεις ηγέτης, πούλα παγωτό”, φέρεται να είπε κάποια στιγμή ο Steve Jobs και έμεινε στην ιστορία ως μία από τις πιο χαρακτηριστικές του φράσεις. Ας αφήσουμε όμως στην άκρη το κομμάτι της ηγεσίας και ας ασχοληθούμε με το γεγονός που εκφράζει αυτή η φράση, πως το παγωτό μπορεί να τους κάνει όλους χαρούμενους. Θεωρητικά είναι μια αλήθεια αφού εκτός του ότι είναι συνυφασμένο με το καλοκαίρι, είναι ένα επιδόρπιο που απολαμβάνουμε με διπλό χαρακτήρα: τη γλύκα αλλά και τη δροσιά.

Η παρουσία της γλυκύτητας που αποδίδεται στη ζάχαρη, στον εγκέφαλο, έχει αποδειχθεί επιστημονικά πως ενεργοποιεί τις ορμόνες που μας κάνουν χαρούμενους οπότε κάθε είδους γλυκό αντικατοπτρίζει αυτή τη συσχέτιση.

Μία ακόμη συσχέτιση έρχεται να προσθέσει έναν ακόμη ρόλο του παγωτού στον εγκέφαλο, αυτήν της θερμοκρασίας. Νευροεπιστήμονες του Ινστιτούτου Ψυχιατρικής του Λονδίνου, σε έρευνα που πραγματοποίησαν το 2005, ανακάλυψαν πως μια κουτάλια κρύου υλικού, ενεργοποιεί το ίδιο κέντρο ευχαρίστησης στον εγκέφαλο που ενεργοποιείται κατά τη διασκέδαση. Οι ερευνητές σάρωσαν τον εγκέφαλο ανθρώπων που έτρωγαν παγωτό βανίλια, και παρατήρησαν τη δραστηριότητα στον τροχιακό μετωπιαίο φλοιό, την περιοχή «επεξεργασίας» στο μπροστινό μέρος του εγκεφάλου. Η έρευνα αυτή πραγματοποιήθηκε από την Unilever, χρησιμοποιώντας παγωτό θυγατρικής της. Ο Don Darling της Unilever είπε: “Είναι η πρώτη φορά που καταφέραμε να δείξουμε ότι το παγωτό σε κάνει χαρούμενο. Μόνο μια κουταλιά φωτίζει τις ευτυχισμένες ζώνες του εγκεφάλου σε κλινικές δοκιμές”.

Πέραν τούτου γενικά υπάρχει μια σύγχυση για το αν πραγματικά το παγωτό κάνει καλό στον οργανισμό ή όχι. Κάποιοι επιστήμονες το χαρακτηρίζουν ως υπερτροφή αφού μπορεί να περιλαμβάνει ασβέστιο, πρωτεΐνη αλλά και λιπαρά. Το ζήτημα είναι πως στον αντίποδα βρίσκονται εκείνοι που τονίζουν τα κορεσμένα λιπαρά που διαθέτει, κυρίως λόγω της ζάχαρης.

Ο David Merritt Johns σε ένα άρθρο του στο Atlantic, άρχιζε να εξετάσει το θέμα αναφερόμενος σε έρευνα του 2018 από έναν διδακτορικό φοιτητή του Χάρβαρντ που είχε καταλήξει σε ένα παράλογο συμπέρασμα: τρώγοντας μισό φλιτζάνι (64 γραμμάρια) παγωτό την ημέρα, παρουσιαζόταν μικρότερος κίνδυνος καρδιακών παθήσεων για τους διαβητικούς. Σε περαιτέρω έρευνα, ο Johns ανακάλυψε ότι ο σύνδεσμος ήταν στην πραγματικότητα περισσότερο από 20 ετών. Ο Marc Pereira, επιδημιολόγος, είπε στον Johns ότι παρά τη διεξοδική ανάλυση: “Ακόμα μέχρι σήμερα δεν έχω απάντηση για αυτό”.

Ο Pereira διαπίστωσε ότι τα επιδόρπια με βάση τα γαλακτοκομικά, όπως το παγωτό, συσχετίστηκαν με σημαντικά μειωμένες πιθανότητες εμφάνισης συνδρόμου αντίστασης στην ινσουλίνη (πρόδρομος του διαβήτη) μεταξύ υπέρβαρων ατόμων, αλλά τα υποτιθέμενα οφέλη για την υγεία δεν δημοσιοποιήθηκαν. “Μπορεί να ισχύει η ιδέα ότι το παγωτό είναι μεταβολικά προστατευτικό; Θα ήταν πολύ απαίσιο. Ωστόσο, υπάρχουν τουλάχιστον μερικά σημεία υπέρ του”, γράφει ο Johns, επικαλούμενος τον γλυκαιμικό δείκτη του παγωτού, ο οποίος είναι χαμηλότερος από το καστανό ρύζι.

Ωστόσο αυτοί οι ισχυρισμοί αποδοκιμάζονται από Βρετανούς επιστήμονες. “Ως ακαδημαϊκός γιατρός δημόσιας υγείας, δεν θα βιαστώ να φάω περισσότερο παγωτό με βάση αυτή την έρευνα”, δήλωσε ο John Ford, ακαδημαϊκός γιατρός δημόσιας υγείας και ανώτερος κλινικός λέκτορας στο Πανεπιστήμιο Queen Mary του Λονδίνου. “Υπάρχουν πολλές άλλες πιθανές εξηγήσεις, μπορεί να είναι ότι οι άνθρωποι είναι πιο πιθανό να έχουν ένα παγωτό για να δροσιστούν μετά από μια βόλτα ή κάποια άσκηση ή μπορεί να είναι ότι οι άνθρωποι που τείνουν να επιλέγουν το παγωτό ως επιδόρπιο”.

Ο Dr. Duane Mellor, ανώτερος λέκτορας και διαιτολόγος στην Ιατρική Σχολή του Aston, επεσήμανε πως τα οφέλη για την υγεία δεν μπορεί να εξαρτώνται από μια μόνο τροφή και προειδοποίησε για την πιθανή ανακρίβεια των μελετών αυτών, οι οποίες συνήθως διεξάγονται με τη χρήση ερωτηματολογίων. “Το πρόβλημα τελικά είναι ότι προσπαθούμε να συνδέσουμε μια επίδραση ή όφελος στην υγεία με ένα μόνο τρόφιμο, ενώ στην πραγματικότητα τρώμε μια ποικιλία τροφών και είναι ολόκληρο το διατροφικό μας πρότυπο που μετράει”, είπε.

Απασχολούμενη για αρκετά χρόνια στον τομέα του παγωτού, τόσο στην πώληση όσο και στην παραγωγή, θα πρόσθετα πως η αρνητική ή θετική επίδραση που μπορεί να έχει στην υγεία εξαρτάται επίσης από την ποιότητα του παγωτού. Τα πρόσθετα συντηρητικά, οι ενισχυτές γεύσεων, τα χρώματα και οι πάστες που υποδύονται φρούτα και μπορούν να αυξήσουν κατά πολύ τα επίπεδα κορεσμένων λιπαρών, κάνουν το παγωτό περισσότερο ανθυγιεινό. Από την άλλη τα ισορροπημένα επίπεδα ζάχαρης ή ακόμη και επιλογές με υποκατάστατα γλυκαντικά, τα πραγματικά φρούτα ή ξηροί καρποί και το φρέσκο γάλα, είναι παράγοντες που καθιστούν το παγωτό ιδανικό γλύκισμα.

Σε κάθε περίπτωση όπως και για κάθε γλυκό, η σύσταση είναι το μέτρο. “Το παγωτό μπορεί να περιέχει κάποια θρεπτικά συστατικά που θα μπορούσαν να είναι ευεργετικά όπως το ασβέστιο”, λέει ο Mellor, “αλλά αυτό ήταν πιθανό να αντισταθμιστεί από την περιεκτικότητα του σε ζάχαρη και θερμίδες”.

“Συνολικά, λοιπόν, δεν θα πρέπει να θεωρούμε το παγωτό ως υγιεινή τροφή, παρά μόνο κάτι που μπορούμε να απολαμβάνουμε σε μικρές ποσότητες ως μέρος ενός γενικού διατροφικού προτύπου υγείας”, υπογράμμισε.

Πηγές:
https://theconversation.com/is-ice-cream-really-healthy-heres-what-the-evidence-says-203990
https://www.theguardian.com/uk/2005/apr/29/health.science
https://www.theguardian.com/society/2023/apr/15/is-ice-cream-good-for-you-uk-scientists-give-idea-cold-shoulder
https://www.theatlantic.com/magazine/archive/2023/05/ice-cream-bad-for-you-health-study/673487/
https://cibum.gr/nea/pagoto-epistimoniko-paralogo-kapoioi-ischyrizontai-oti-kanei-kalo-se-diavitikoys/