«Γράψαμε τέλεια στο διαγώνισμα»: Τι είναι ο γονέας - ελικόπτερο και πώς βάζουμε όρια

Ζώντας με έναν γονιό «ελικόπτερο». Οι ειδικοί εξηγούν τα πιο συχνά «λάθη» που κάνει ένας υπερπροστατευτικός γονιός και το πώς μπορούν να αποβούν «μοιραία» για το παιδί.

Εντοπίστε το λάθος στις παρακάτω προτάσεις, σε αυτές που έχετε ακούσει χιλιάδες φορές από τα χείλη γονέων ή τις έχετε πει και οι ίδιοι:

«Γράψαμε τέλεια στο διαγώνισμα». «Ξεκινήσαμε μπαλέτο». «Ζοριζόμαστε λίγο με το πρόγραμμα του σχολείου αλλά τα καταφέρνουμε». «Δεν μας αρέσει καθόλου αυτό το φαγητό». «Εμείς δεν πάμε σε τέτοια μέρη, είναι επικίνδυνο».

Μην ψάχνετε γραμματικά ή συντακτικά λάθη, ο αριθμός είναι το πρόβλημα. Γιατί αν και η κάθε ερώτηση αφορά και απευθύνεται στο παιδί μας, η αντίστοιχη απάντηση ξεκινά από το «εμείς».

Τι σημαίνει «γονέας-ελικόπτερο»;

Ο όρος περιγράφει μια υπερπροστατευτική προσέγγιση ανατροφής, με τους γονείς να επιβλέπουν στενά κάθε δραστηριότητα του παιδιού τους παρέχοντας λύση σε κάθε δυσκολία που προκύπτει, λαμβάνοντας κάθε απόφαση που αφορά στο παιδί, ανεξαρτήτως ηλικίας.

ADVERTISING

Και όταν λέμε δυσκολία, εννοούμε ακόμα και την επιλογή του ρούχου που θα βάλει το 10χρονο παιδί τους στο σχολείο.

Παρά το γεγονός ότι οι προθέσεις των γονέων είναι συνήθως καλοπροαίρετες με αγωνία να κρατήσουν το παιδί ασφαλές και χαρούμενο, ο ασφυκτικός αυτός τρόπος ανατροφής τελικά κάνει περισσότερο κακό από ότι καλό, λένε οι ειδικοί.

Σχετικές μελέτες, σε παιδιά που ανατράφηκαν με αυτόν τον τρόπο, έχουν δείξει αυξημένα ποσοστά άγχους, κατάθλιψης και αισθημάτων χαμηλής αυτοεκτίμησης.

Πώς συμπεριφέρεται ένας «γονέας-ελικόπτερο»

Συνεχής επαφή

Κλήσεις. Μηνύματα. Βιντεοκλήσεις. Σχόλια στα social media. Αδιάλειπτη παρακολούθηση των καθημερινών δραστηριοτήτων στις κοινωνικές πλατφόρμες.

Η σύγχρονη τεχνολογία είναι ο παράδεισος αυτού του γονέα που χρησιμοποιεί όποια δυνατότητα προσφέρεται για να είναι σε συνεχή επαφή με το παιδί, να ξέρει ανά πάσα ώρα και στιγμή που βρίσκεται, με ποιον βρίσκεται, τι κάνει και ναι, η δυνατότητα γεωγραφικού εντοπισμού του παιδιού όταν είναι 7 ετών και πρέπει να κυκλοφορεί μόνο εκτός σπιτιού είναι χρήσιμη, όμως όταν μιλάμε για έναν έφηβο ή νεαρό ενήλικα, γίνεται μάλλον ανησυχητική.

Μια μελέτη που δημοσιεύτηκε στο Journal of Psychosocial Nursing and Mental Health Services διαπίστωσε ότι ενώ το να παρακολουθεί κανείς συνεχώς τα παιδιά του μπορεί να εμποδίσει τους γονείς να ανησυχούν, μπορεί επίσης να εξαλείψει την αίσθηση ανεξαρτησίας και αυτοτέλειας του παιδιού τους.

Τα χαμηλά επίπεδα αυτονομίας μπορεί να οδηγήσουν σε μεγαλύτερα και πιο σύνθετα προβλήματα όπως θέματα αυτοεκτίμησης, αγχώδεις διαταραχές και κατάθλιψη.

Στην ίδια μελέτη αναφέρεται ότι παιδιά που μεγαλώνουν σε πλαίσιο τόσο στενής επιτήρησης συχνά είναι αποξενωμένα από συνομηλίκους τους.

Η αδιαπραγμάτευτη θέση των γονέων να μην συμμετέχουν τα παιδιά σε δραστηριότητες που θεωρούνται ότι εμπεριέχουν κάποιον κίνδυνο, ακόμα κι αυτό αυτό είναι μια έξοδος σε σινεμά χωρίς συνοδεία ενήλικα, μποϊκοτάρει την κοινωνικοποίηση των παιδιών.

Σε πολλές περιπτώσεις μάλιστα, τα ίδια τα παιδιά αποφεύγουν μόνα τους ανάλογες περιστάσεις, σε έναν προληπτικό κοινωνικό αυτοπεριορισμό για να αποφύγουν τις αμήχανες στιγμές που η μητέρα ή ο πατέρας θα τους καλούν κάθε 10 λεπτά στο τηλέφωνο για να βεβαιωθούν ότι τίποτα δεν συνέβη.

Καθώς το παιδί μεγαλώνει, πρέπει σταδιακά να αναλαμβάνει περισσότερες ευθύνες για την διαφύλαξη της προσωπικής του ασφάλειας, επισημαίνουν οι επιστήμονες. Ο υπολογισμός του ρίσκου που μπορεί να εμπεριέχει μια απόφαση είναι μια από τις βασικές δεξιότητες για επιβίωση και μαθαίνεται βιωματικά.

Αποκλείοντας τα λάθη

Ο γονέας «ελικόπτερο», επεμβαίνει δυναμικά κάθε φορά που αντιλαμβάνεται ότι κάτι μπορεί να προκαλέσει δυσφορία ή ενόχληση στο παιδί του. Το ένστικτο προστασίας του παιδιού απέναντι σε μια πραγματικά σοβαρή απειλή είναι φυσιολογικό.

Όμως η παρέμβαση σε κάθε είδους πρόκληση ώστε να εξασφαλιστεί ότι το παιδί θα αποφύγει την «λάθος» επιλογή οδηγεί στο να μην μπορεί ποτέ το παιδί να βιώσει τις συνέπειες των πράξεων του.

Όταν ένα παιδί «προστατεύεται» διαρκώς από την απογοήτευση, δεν θα αποκτήσει τη δυνατότητα να αντιμετωπίσει μεγαλύτερες προκλήσεις στην ενήλικη ζωή του.

Οι ενήλικες που ανατράφηκαν σε τέτοιο οικογενειακό σκηνικό, συχνά φτάνουν να κατηγορούν τους γονείς τους για κάθε πρόβλημα που προκύπτει στην μετέπειτα ζωή τους, αντιλαμβανόμενοι ότι έχασαν την ευκαιρία σε ένα βίωμα που είναι απαραίτητο για την κοινωνική επιβίωση.

Βρίσκοντας τα όρια

«Μα πώς είναι δυνατόν να κατηγορούμαι επειδή νοιάζομαι, προστατεύω και φροντίζω το παιδί μου;»

Αυτή είναι η πιο συνηθισμένη απάντηση που δίνουν γονείς στους οποίους επισημαίνεται η συγκεκριμένη προσέγγιση ανατροφής.

Αν εξαιρέσουμε τις κατηγορίες γονέων που μέσω του ελέγχου κάθε πτυχής στη ζωή του παιδιού τους προσπαθούν να δώσουν διέξοδο σε δικά τους τραύματα, οι υπόλοιποι παρασύρονται από το γονικό τους ένστικτο, λένε οι ειδικοί.

Η αντίληψη ότι το σπουδαιότερο μάθημα ασφαλείας είναι να μάθουμε το παιδί μας πώς να στηρίζεται στις δικές του δυνάμεις χωρίς δεκανίκια, είναι το πιο δυνατό μήνυμα που μπορούμε να προσφέρουμε, επισημαίνουν οι ειδικοί ψυχικής υγείας.

Άλλωστε, δεν θα είμαστε εδώ για να τους προστατεύουμε για πάντα, ας μην τους «καταδικάσουμε» να μην μπορούν να ζήσουν χωρίς εμάς.

Πηγή: News4Health.gr , Χάρις Μανουσάκη