Καύσωνας: Πως θα αποφύγετε τη θερμοπληξία

Όσο ο υδράργυρος ανεβαίνει τόσο πρέπει να γνωρίζουμε κανόνες που θα μας βοηθήσουν να προστατευθούμε από ενδεχόμενη θερμοπληξία. Καλοκαίρι και καύσωνας στην Ελλάδα πάνε μαζί. Εν όψει των υψηλών θερμοκρασιών που προβλέπει η ΕΜΥ για τις επόμενες ημέρες, η Γενική Γραμματεία Δημόσιας Υγείας επισημαίνει βασικούς κανόνες για πρόληψη της θερμοπληξίας.

Τι είναι η θερμοπληξία και πώς προκαλείται

Θερμοπληξία εννοούμε την υπερθέρμανση (υπερθερμία) με θερμοκρασία του σώματος πάνω από τους 40 βαθμούς Κελσίου και είναι μια βαριά και επείγουσα κατάσταση απειλητική για τη ζωή (θνησιμότητα 10-20%).Μετά από παρατεταμένη έκθεση ή σωματική δραστηριότητα σε υψηλές θερμοκρασίες (καύσωνα), που συνδυάζονται με υψηλή ατμοσφαιρική υγρασία και άπνοια.
Στις συνθήκες αυτές ο μηχανισμός αποβολής θερμότητας (εφίδρωση) και ο θερμορυθμιστικός μηχανισμός στον εγκέφαλο παύουν να λειτουργούν. Έτσι διαφοροποιείται από την υπερπυρεξία (πυρετός πάνω από 41 βαθμούς), που προκαλείται ως απάντηση της θερμικής ομοιοστασίας του οργανισμού σε αίτια όπως βακτηριακές λοιμώξεις, υπερθυρεοειδισμός και παρενέργειες νευροληπτικών φαρμάκων.

Σύμφωνα με τους κανόνες του Υπουργείου Υγείας, τα αρχικά συμπτώματα μπορεί να είναι: δυνατός πονοκέφαλος, ατονία, αίσθημα καταβολής, τάση για λιποθυμία, πτώση της αρτηριακής πίεσης, ναυτία, έμετοι και ταχυπαλμία. Το σύνδρομο της θερμοπληξίας, εκδηλώνεται με: αυξημένη θερμοκρασία του σώματος, σπασμούς, εμέτους, διάρροια, διαταραχή της πηκτικότητας του αίματος, απουσία εφίδρωσης. Μπορεί ακόμη να επέλθει έμφραγμα του μυοκαρδίου. Επακολουθεί κωματώδης κατάσταση και θάνατος.

Πώς εκδηλώνεται και τι κάνουμε αν κάποιος πάθει θερμοπληξία

Η κατάσταση μπορεί να εξελιχθεί γρήγορα και μερικές φορές χωρίς προειδοποιητικά συμπτώματα σε πολυοργανική ανεπάρκεια (σοκ), έμφραγμα του μυοκαρδίου, αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο, νεφρική και ηπατική ανεπάρκεια, σπασμούς ακόμη και κώμα και θάνατο, εάν δεν αντιμετωπισθεί έγκαιρα.

Σύμφωνα με το hygeia.gr , oταν υπάρχει υποψία θερμοπληξίας σε άτομο με παρατεταμένη έκθεση στον ήλιο και αφυδάτωση (ηλίαση) ή έντονη σωματική δραστηριότητα σε υψηλές θερμοκρασίες (π.χ. αγρότης, αθλητής), οι πρώτες βοήθειες μπορεί να είναι σωτήριες ακόμη και εάν προσφερθούν από μη εξειδικευμένο πρόσωπο:

Μετάφερε το άτομο σε μέρος σκιερό και δροσερό
Χαλάρωσε ή και αφαιρέσαιτα ρούχα του και κάνε αέρα με ό,τι μέσο διαθέτεις (π.χ. βεντάλια, χαρτόνι) εάν ο χώρος δεν είναι κλιματιζόμενος
Ράντισε το πρόσωπο, το λαιμό και το στήθος με δροσερό νερό. Συνέχισε, εάν δεν έχει συνέλθει, με κρύες κομπρέσες ή παγοκύστεις σε λαιμό, βουβωνικές χώρες και μασχάλες

Εάν επικοινωνεί καλά, χορήγησε υγρά με μικρή ποσότητα αλατιού (3-4 φορές ανά ώρα). Απόφυγε τα ποτά με αλκοόλ ή καφεΐνη (γιατί μπορεί να επιδεινώσουν την αφυδάτωση). Επίσης να μη χορηγούνται αντιπυρετικά, καθώς δεν ενδείκνυνται στην υπερθερμία
Σε περίπτωση εμέτων γύρισε το άτομο σε πλάγια θέση
Ακολούθησε τις τηλεφωνικές οδηγίες από το Κέντρο Άμεσης Βοήθειας μέχρι να σπεύσει επιτόπου ιατρική βοήθεια.

Οι πρώτες βοήθειες μέχρι τη διακομιδή τους σε νοσηλευτικά ιδρύματα, πρέπει να εφαρμοστούν άμεσα με μέτρα ελάττωσης της θερμοκρασίας του σώματος: πλήρης έκδυση από τα ρούχα, τοποθέτηση παγοκύστεων ή κρύων επιθεμάτων στον τράχηλο, τις μασχάλες και τη βουβωνική περιοχή, εμβάπτιση σε μπανιέρα με κρύο νερό κ.λ.π.

Τα μέτρα για την πρόληψη της εμφάνισης συμπτωμάτων κατά τον καύσωνα είναι τα εξής:

Αποφυγή έκθεσης στο ηλιακό φως,
Αποφυγή βαριάς σωματικής εργασίας,,
Πρόσληψη άφθονων υγρών,

Αποφυγή των οινοπνευματωδών ποτών,
Ολιγοθερμιδική δίαιτα,
Συχνά λουτρά
Προσοχή να δοθεί στις καλούμενες ομάδες υψηλού κινδύνου του καύσωνα, δηλαδή:

Όλα τα άτομα ηλικίας άνω των 65 ετών
Όλα τα άτομα που πάσχουν από χρόνια νοσήματα, όπως καρδιοπάθειες, νεφροπάθειες, πνευμονοπάθειες, ηπατοπάθειες, σακχαρώδη διαβήτη κ.λ.π
Όλα τα άτομα που για καθαρά ιατρικούς λόγους παίρνουν φάρμακα για τα χρόνια νοσήματά τους

Τι να θυμάσαι

Καλό είναι να μην ξεχνάς τα μέτρα πρόληψης της θερμικής εξάντλησης, που πρέπει να παίρνεις ακόμη και όταν είσαι υγιής όπως να:

• φοράς άνετα ανοιχτόχρωμα ρούχα και καπέλο
• προτιμάς σκιερά και δροσερά μέρη
• αποφεύγεις τους κλειστούς χώρους με συνωστισμό
• κάνεις συχνά και χλιαρά ντους
• πίνεις άφθονα υγρά
• αποφεύγεις τα οινοπνευματώδη
• καταναλώνεις μικρά γεύματα με έμφαση στα λαχανικά και φρούτα
• κάνεις διαλείμματα ανάπαυσης, σε έντονη σωματική δραστηριότητα
• μην βγαίνεις έξω τις θερμές ώρες
• μεταβείς σε κλιματιζόμενο χώρο
• αποφύγεις να κάνεις χειρωνακτική εργασία και άσκηση

Εάν ανήκεις σε ομάδα υψηλού κινδύνου, να συμβουλεύεσαι το γιατρό σου για τη φαρμακευτική αγωγή και οποιοδήποτε πρόβλημα υγείας στη διάρκεια του καύσωνα.