Προσοχή στην κατανάλωση συμπληρωμάτων για απώλεια βάρους που περιέχουν καφεΐνη και ιώδιο

Η κατανάλωση συμπληρωμάτων διατροφής είναι συχνό φαινόμενο παγκοσμίως. Περιέχουν μια ποικιλία από θρεπτικά συστατικά και με ελκυστικές διαφημίσεις, αυτά τα προϊόντα γίνονται όλο και πιο δημοφιλή μεταξύ των ανθρώπων που αναζητούν λύσεις για τη βελτίωση ή την πρόληψη προβλημάτων υγείας. Σύμφωνα με τη νομοθεσία της ΕΕ, τα συμπληρώματα διατροφής ενδείκνυνται «για τη διόρθωση διατροφικών ελλείψεων, τη διατήρηση επαρκή πρόσληψη ορισμένων θρεπτικών συστατικών ή για την υποστήριξη συγκεκριμένων φυσιολογικών λειτουργιών» (Οδηγία 2002/46/ΕΚ ), όμως ενώ δεν μπορούν να αποκαλύψουν φαρμακολογική δραστηριότητα και να χρησιμοποιηθούν για θεραπεία ή πρόληψη ασθενειών. Ωστόσο, ορισμένα συμπληρώματα διατροφής περιέχουν συστατικά σε δόσεις που μπορεί να ασκήσουν τη φαρμακολογική δράση, αν και λιγότερο έντονη.

Υψηλές ποσότητες καφεΐνης και των βοτανικών της (π.χ. πράσινο τσάι ή pu-erh, yerba mate, guarana, πράσινος καφές) βρίσκονται συχνά σε συμπληρώματα διατροφής, τα οποία διαφημίζονται ως προϊόντα απώλειας βάρους ή διεγερτικά για τη βελτίωση της συγκέντρωσης. Ωστόσο, μόνο η επίδραση της καφεΐνης στην αυξημένη εγρήγορση και προσοχή αξιολογήθηκε θετικά από την Ευρωπαϊκή Αρχή Ασφάλειας Τροφίμων -EFSA-, ενώ δεν υπάρχει τέτοια σύσταση για την επίδρασή της στη μείωση του σωματικού βάρους. Όσον αφορά την ασφάλεια της καφεΐνης, η κατανάλωσή της από υγιείς ενήλικες έως 400 mg/ημέρα θεωρείται αβλαβής, ενώ η εφάπαξ δόση των 100 mg μπορεί να προκαλέσει διαταραχές ύπνου (EFSA NDA 2015).

Ταυτόχρονα η παρουσία ιωδιούχου φυκιού σε τέτοια προϊόντα μπορεί να οδηγήσει σε διαταραχές του θυρεοειδούς, όταν γίνεται μόνιμη υπερβολική δόση.Με την εξαιρετικά υψηλή περιεκτικότητά του σε ιώδιο, το fucus είναι ένα κοινό συστατικό σε συμπληρώματα διατροφής που συνιστώνται για διαταραχές του θυρεοειδούς ή για υποστήριξη απώλειας βάρους. Ωστόσο, λόγω σημαντικών διακυμάνσεων στην περιεκτικότητα σε ιώδιο, τα συμπληρώματα διατροφής που περιέχουν fucus θα πρέπει να καταναλώνονται με μεγάλη προσοχή, ειδικά από άτομα με επιβεβαιωμένες διαταραχές του θυρεοειδούς, όπου οποιαδήποτε ανεξέλεγκτη πρόσληψη ιωδίου μπορεί να έχει συνέπειες για την υγεία. Επιπλέον, αυτά τα προϊόντα θα πρέπει πάντα να έχουν πληροφορίες στην ετικέτα που να υποδεικνύουν την ποσότητα ιωδίου. Έτσι, η γνώση για το επίπεδο του ιωδίου στα συμπληρώματα διατροφής είναι σημαντικό στοιχείο για την επιλογή του προϊόντος, ώστε η κατανάλωση να μην διαταράξει την ισορροπία της υγείας.

Σκοπός μελέτης που δημοσιεύτηκε στο Consumer Protection and Food Safety, ήταν η αξιολόγηση της ποιότητας και της ασφάλειας των συμπληρωμάτων διατροφής, σε διάφορες μορφές, (δισκία, κάψουλες, αλλά και μιγμάτων βοτάνων) αντίστοιχα, που διατίθενται σε φαρμακεία, παντοπωλεία και καταστήματα υγιεινής διατροφής. Η χρήση συμπληρωμάτων προοριζόταν για απώλεια βάρους (FS1–4) ή βελτίωση συγκέντρωσης (FS5–10). Για τη μελέτη αυτή, επιλέχθηκαν προϊόντα με δηλωμένη (n = 10) και μη δηλωμένη (n = 9) περιεκτικότητα σε καφεΐνη.

Είναι ενδιαφέρον ότι έως και 7 από τα 10 σκευάσματα που δοκιμάστηκαν περιείχαν περισσότερη καφεΐνη από αυτή που δήλωσε ο κατασκευαστής. Στα συμπληρώματα για απώλεια βάρους η παρουσία καφεΐνης δεν αναφερόταν στην ετικέτα στην οποία υπήρχε επισήμανση μόνο για εκχύλισμα πράσινου καφέ και εκχύλισμα φύλλων πράσινου τσαγιού. Μόνο 2 εξεταζόμενα προϊόντα δήλωσαν πράγματι την περιεκτικότητα σε ιώδιο και την αναφορά σε συνιστώμενο ημερήσιο όριο κατανάλωσης (RDA), ενώ κάποια εμφάνισαν τριπλάσια επίπεδα ιωδίου από αυτά που δηλώθηκαν.

Συνολικά, η ποσότητα καφεΐνης σε ταμπλέτες και κάψουλες κυμαινόταν από 91,8 έως 138,9% της δηλωμένης περιεκτικότητας και 2,6 έως 21,8 mg/μερίδα για τα μείγματα βοτάνων με μη δηλωμένη περιεκτικότητα σε καφεΐνη. Η περιεκτικότητα σε ιώδιο κυμαινόταν από 10,6 έως 52,5 μg/μερίδα των προϊόντων.

Τα αποτελέσματά της μελέτης αν και είναι προκαταρκτικά και με μικρό μέγεθος δείγματος, υποδεικνύουν προβλήματα σχετικά με την ποιότητα και την ασφάλεια των συμπληρωμάτων διατροφής και ως εκ τούτου δικαιολογούν μια συνεχή ανάλυση.

Για να διαβάσετε τη μελέτη πατήστε ΕΔΩ.